Razvoj neoliberalne ekonomije u Čileu od 1973. do 2020. godine

Petrović, Rajko (2021) Razvoj neoliberalne ekonomije u Čileu od 1973. do 2020. godine. Megatrend revija, 18 (3). pp. 143-156. ISSN 1820-3159

Text 1820-31592103143P.pdf - Published Version Download (149kB)

Abstract

Državnim udarom 1973. godine čileanska vojska predvođena generalom Augustom Pinočeom i uz podršku čileanskih desničarskih formacija i Sjedinjenih Američkih Država svrgla je prvi demokratski izabrani levičarski režim na svetu - režim Salvadora Aljendea. Pored snažnih političkih reformi, oličenih u zabrani Komunističke partije Čilea i progonu levičarskih disidenata, Pinoče je odmah započeo intenzivne ekonomske reforme inspirisane neoliberalnom tzv. šok terapijom koja je nastala u čuvenoj Čikaškoj školi. Reforme su bile usmerene na rastakanje kratkotrajnog socijalističkog nasleđa Čilea, koje se ogledalo u nacionalizaciji zemljišta i prirodnih bogatstava ove zemlje, poboljšanju prava radnika i sindikata, te pristupačnom zdravstvenom, obrazovnom i socijalnom sistemu. Nacionalizovana dobra su vraćena vlasnicima ili preraspodeljena pojedincima, sindikalni rad ograničen, a principi poslovanja na tržištu krajnje liberalizovani kako bi se privukao što veći broj stranih investitora, najčešće moćnih multinacionalnih korporacija. Važan segment reformi predstavljala je i stabilizacija cena. U ovom radu ćemo pratiti dva talasa reformi - od 1973. do 1990., kada dolazi do svrgavanja Pinočea sa vlasti i od 1990. do 2019. godine, godine u kojoj su izbili snažni nemiri na ulicama Čilea usled najavljenih poskupljenja cena prevoza u metrou, podstaknuti sveukupnim nezadovoljstvom građana krajnjim efektima reformi - nejednakom redistribucijom dohodaka, merama štednje, značajnim brojem ekstremno siromašnih i ograničenim pristupom kvalitetnom školstvu i zdravstvu, jer su najbolje usluge u privatnom sektoru koji je nedostupan velikom delu javnosti. Ukazaćemo i na pozitivne efekte reformi - dugogodišnje pozitivne makroekonomske trendove, visoku prosečnu platu za uslove Latinske Amerike i značajan priliv stranih investicija. U radu ćemo koristiti metodu analize i metodu studije slučaja.

Item Type:	Article
Subjects:	F History United States, Canada, Latin America > F1201 Latin America (General) H Social Sciences > HC Economic History and Conditions
Depositing User:	Mr Petar Milutinović
Date Deposited:	29 Oct 2024 15:30
Last Modified:	29 Oct 2024 15:30
URI:	http://repo.ies.rs/id/eprint/186

Actions (login required)

View Item